Soplówka jeżowata (lion’s mane) – właściwości, działanie, przeciwwskazania
Opublikowano: 13 stycznia 2023, 06:02
Soplówka jeżowata to bardzo popularny suplement, który na celu ma przede wszystkim poprawę pracy mózgu, koncentracji i poziomu energii. Lwia grzywa (lion’s mane) to jadalny grzyb, a więc kategoria suplementów diety mniej znana i popularna, niż często stosowane suplementy ziołowe. Sama nazwa „grzyb” oraz poprawa pracy mózgu często kojarzy się także z substancjami psychoaktywnymi, jednak grzyb soplówka jeżowata nie ma z nimi nic wspólnego.
W poniższym artykule scharakteryzuję soplówkę, opiszę właściwości prozdrowotne wynikające z jej regularnego stosowania, przedstawię prawidłowe dawkoanie, ale także potencjalne przeciwwskazania, doświadczenia moje oraz moich klientów oraz najczęściej pojawiające się skutki uboczne.
Soplówka jeżowata – co to jest?
Hericium erinaceus (kolejna nazwa soplówki jeżowatej) jadalny grzyb, który swoim wyglądem przypomina lwią grzywę (stąd nazwa lion’s mane). Jego smak przywołuje natomiast owoce morza. Standardowo soplówkę można spożywać jako dodatek do potraw, ale także często podsmaża się go na patelni i spożywa, chociaż szczerze mówiąc tekstura i smak są dosyć wyjątkowe. Naturalnie występuję m.in. na pniach starych drzew Ameryki Północnej. Rośnie również w Azji (Japonia i Chiny) na drzewach liściastych, a także w Europie (głównie na dębach, jabłoniach i orzechach włoskich). W Polsce soplówka jeżowata jest pod ścisłą ochroną gatunkową.
Lwia grzywa używana była w tradycyjnej medycynie chińskiej i japońskiej przez setki lat, ale jest także spożywana w wielu innych krajach azjatyckich, np. w Korei czy Indiach, bardzo często dla poprawy odporności, wyciszenia czy poprawy pracy mózgu (uznawano ją za środek poprawiający pamięć oraz usprawniający procesy myślowe). W Azji bardzo często tradycyjnie używa się substancji ziołowych, ale także grzybów, w celu poprawy samopoczucia czy zdrowia.
Soplówka jeżowata, podobnie jak inne grzyby, bogata jest w witaminy i składniki mineralne, ale główne składniki aktywne to polisacharydy, beta glukany czy hericeryny.
Niestety lion’s mane nie ma obecnie szerokiej gamy badań nad zastosowaniem na ludziach, jednak te istniejące są obiecujące, podobnie jak badania na modelu zwierzęcym.
Warto jeszcze wspomnieć, że lion’s mane występuje pod naprawdę wieloma różnymi nazwami, tj. hericium erinaceus, soplówka, soplówka jeżowata, lwia grzywa, lion’s mane, houtou oraz yamabushitake. Czasami pod inną nazwą nie jesteśmy w stanie skojarzyć, że jest to właśnie soplówka, podobnie bywa z innymi grzybami, które bardzo często nazywane są po polsku, angielsku oraz łacińsku na suplementach.
Soplówka jeżowata – właściwości i zastosowanie
Udowodnione zastosowanie soplówki jeżowatej to przede wszystkim pozytywny wpływ na szeroką pojętą pracę mózgu. Można ona zmniejszać objawy depresyjne, uspokajać stany lękowe oraz stymuluje funkcje poznawcze. Niestety te ostatnie działanie zostało udokumentowane tylko na osobach starszych. Hericium erinaceus może mieć także delikatne korzystne działanie w chorobie alzheimera, jednak badania wykazały także, że po odstawieniu tego grzyba objawy wracały do stanu sprzed suplementacji (efekt nie utrzymywał się zbyt długo).
I tutaj przechodzimy do bardzo ważnej informacji i największej wady soplówki jeżowatej – brak szerokich badań na ludziach. Ogólnie nad soplówką przeprowadzono bardzo niewielką ilość badań naukowych, nawet tych na zwierzętach. Miejmy nadzieję, że z czasem producenci i naukowcy poświęcą więcej czasu i funduszy nad badaniem tego arcyciekawego grzyba, jednak na tę chwilę pod względem efektów dla mózgu opieramy się bardzo mocno na danych anegdotycznych, co opiszę w następnym rozdziale.
Tak naprawdę pod względem udokumentowanego działania na ludziach – nie mamy więcej informacji. Na zwierzętach wykazano bardzo ciekawe właściwości soplówki jeżowatej, np. stymulację NGF, czyli czynnika, który wspiera rozwój komórek nerwowych, działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne i wspierające odporność. Niektóre badania przeprowadzane na gryzoniach wykazywały nawet, że grzyb wykazuje działanie przeciwnowotworowe. Takich wniosków nie możemy jednak przenosić jeden-do-jednego na ludzi.
A więc tyle z właściwości lion’s mane, teraz przejdźmy do oczekiwanego działania.
Soplówka jeżowata – działanie, czyli czego możesz się spodziewać
Suplement diety z soplówką jeżowatą jest prawie zawsze przyjmowany w jednym celu – poprawy funkcji kognitywnych, lepszego skupienia, pracy mózgu i koncentracji, ewentualnie w celu uspokojenia i poprawy nastroju. Najczęściej też lion’s mane stosowany jest razem z kawą, co także wyróżnia go na tle wielu innych suplementów diety (podobnie przyjmowana jest także np. l-teanina).
I tutaj muszę powiedzieć, że Hericium erinaceus jest jednym z najskuteczniejszych i najlepiej odczuwalnych substancji na poprawę pracę mózgu wśród suplementów. Szczerze mówią przy pierwszym zastosowaniu odczułem silny efekt „wow”, co zdarza mi się bardzo rzadko, podobne odczucia ma wielu z moich znajomych czy klientów. Soplówka po prostu dodaje energii i to w sposób wyraźny dla organizmu. Ma również pozytywny i szybki wpływ na zdolności poznawcze.
Na co jeszcze pomaga stosowana soplówka jeżowata? Regeneruje układ nerwowy i stymuluje wzrost komórek nerwowych, ponieważ jest to jedna z niewielu substancji, która podnosi poziom NGF. Dodatkowymi korzyściami może być także wpływ na odporność organizmu i ewentualnie sen, jednak ten ostatni efekt jest znikomy. Lion’s Mane Mushroom działa również ochronnie na żołądek, jelita i ogólnie układ pokarmowy. Krążą również opinie, że zmniejsza objawy cukrzycy.
Soplówka jeżowata – przeciwwskazania do stosowania
Soplówka jeżowata uznawana jest za grzyb bezpieczny do spożycia (bywa on elementem diety), w badaniach na zwierzętach także nie wykazano toksyczności nawet przy większych dawkach, jednak wykazano możliwą reakcję alergiczną (w końcu jest to grzyb). Dotychczasowe testy na ludziach (choć ponownie trzeba to zaznaczyć – dotąd nie były to badania przeprowadzane na szeroką skalę) nie wykazały żadnych poważnych skutków ubocznych. Podobne wnioski przyniosły zresztą oberwacje zachowań u gryzoni, którym podawano grzyb.
Standardowo nie polecamy także stosowania w trakcie ciąży, karmienia piersią, ale także w przypadku chorób chronicznych oraz stosowania leków. Nie polecamy także stosować lion’s mane długofalowo, maksymalnie po 8 tygodniach warto zrobić sobie przerwę, mimo iż najdłuższe badanie trwało aż 49 tygodni.
Soplówka jeżowata – opinie użytkowników
Tutaj wrócę do tego, o czym pisałem wcześniej – soplówka jeżowata daje naprawdę dobre efekty, szczególnie w przypadku regularnego stosowania, a zdecydowana większość użytkowników suplementu jest bardzo zadowolona z jego działania i nie skarżyła się na wystąpienie skutków ubocznych.
Możemy wymienić przede wszystkim efekty poprawy pracy umysłu, efekt „rozjaśnienia”, hamowania zmęczenia, wejścia w stan flow, znacząco też poprawia koncentrację. Tak jak wspomniałem – w tym celu lion’s mane najczęściej stosowany jest z kawą (dodaje jej zresztą niezwykle ciekawy smak).
Jednak druga bardzo często spotykana reakcja na soplówkę, to znaczne osłabienie działania wraz z czasem, tzn. po pierwszym zastosowaniu efekt jest super, jednak bardzo często kolejne porcje nie dają oczekiwanego efektu. Można mitygować ten efekt poprzez stosowanie nieregularne, np. raz na 3-4 dni, jednak aktualne badania na ludziach polecają stosowanie ekstraktu codziennie.
Soplówka jeżowata – potencjalne skutki uboczne
Tak jak już wspominałem wielokrotnie – nie ma szerokich badań nad zastosowaniem soplówki jeżowatej na ludziach, podobnie mało znane są potencjalne efekty uboczne. Tak naprawdę na tę chwilę znamy jedynie możliwość reakcji alergicznych na ten grzyb. Nie wiemy, czy wchodzi on w interakcję z lekami, jak działa na dzieci czy kobiety w ciąży, dlatego też warto zachować ostrożność i w przypadku wątpliwości skontaktować się ze specjalistą.
Soplówka jeżowata – jak ją przyjmować?
Dawkowanie soplówki jeżowatej jest dosyć ciekawe i wyjątkowe.
Po pierwsze – Hericium erinaceus najczęściej stosuje się do kawy, a rzadko z posiłkiem czy na czczo.
Bardzo często stosuje się ją częściej niż raz dziennie, często poleca się 3 porcje w ciągu dnia. Jednak jak wspomniałem wcześniej – dla lepszego odczuwalnego efektu zasadne może być stosowanie kilka razy w tygodniu, a nie codziennie. Z kolei dla długotrwałego zdrowia mózgu i układu nerwowego lepiej jest stosować go codziennie.
Pod względem dawkowania zaleca się stosowanie około 1,000mg lion’s mane w porcji (np. 2-3×1,000mg), jednak dawka także zależy od tego, jaki ekstrakt z soplówki jeżowatej się posiada. Ze względu na możliwe działanie pobudzające i brak udowodnionego korzystnego wpływu na sen – polecam lion’s mane stosować w pierwszej części dnia, a nie na wieczór (zresztą kawę i tak powinniśmy pić najpóźniej sześć godzin przed snem).
Bardzo wiele producentów niestety nie podaje żadnej standaryzacji ekstraktów lwiej grzywy, więc tak naprawdę nie wiemy ile składników aktywnych znajduje się w porcji. Ważne jest też, że składniki aktywne znajdują się w owocnikach, więc w przypadku braku standaryzacji producent powinien zaznaczyć, że to z tej części grzyba pochodzi suplement.
Lepsze ekstrakty są standaryzowane na zawartość polisacharydów (40%), a najlepsze ekstrakty mają także standaryzację na beta-glukany. W przypadku takiego suplementu przyjmowane dawki mogą być niższe – około 500mg w porcji.
Soplówka jeżowata – cena
Lion’s mane nie jest tanim suplementem, a niektóre większe opakowania mogą kosztować znacznie powyżej 100zł. Suplementy w kapsułkach przeważnie przekraczają 50zł za opakowanie, które często starcza na miesiąc.
Gdzie kupić soplówkę jeżowatą? Wbrew pozorom jest to łatwo dostępny suplement diety. Bez większych problemów znajdziemy ją obecnie w wielu sklepach internetowych ze zdrową żywnością (zarówno w postaci proszku, tabletek, a nawet samego grzyba do spożycia). Ze względu na jej popularność, soplówka nie jest też trudna do znalezienia w sklepach stacjonarnych.
Podsumowanie
Lion’s mane to naprawdę bardzo obiecujący grzyb, które w bardzo korzystny sposób może wpływać na pracę mózgu, samopoczucie, nastrój, ale także uspokojenie. Z doświadczenia swojego, znajomych i klientów wiem, że ma on ogromny potencjał i jest bardzo dobrze tolerowany oraz odczuwany. Obecna popularność i zainteresowanie mogą spowodować, że w najbliższym czasie otrzymamy więcej badań i danych naukowych na temat jego zastosowania. Soplówkę na pewno docenią osoby, które stawiają na naturalne rozwiązania poprawy wydajności swojego umysłu.
Dodatkowo, podobnie jak inne grzyby, np. reishi czy cordyceps, lion’s mane ma potencjał dla wsparcia odporności oraz działania antyoksydacyjnego.
Źródła:
- Mori K, Inatomi S, Ouchi K, Azumi Y, Tuchida T. Improving effects of the mushroom Yamabushitake (Hericium erinaceus) on mild cognitive impairment: a double-blind placebo-controlled clinical trial. Phytother Res. 2009;23(3):367-372.
- Nagano M, Shimizu K, Kondo R, et al. Reduction of depression and anxiety by 4 weeks Hericium erinaceus intake. Biomed Res. 2010;31(4):231-237.
- Li IC, Chang HH, Lin CH, et al. Prevention of early alzheimer’s disease by erinacine a-enriched hericium erinaceus mycelia pilot double-blind placebo-controlled study. Front Aging Neurosci. 2020;12:155.