Tarczyca bajkalska – zdrowie i długowieczność
Opublikowano: 16 stycznia 2023, 14:37
Tarczyca bajkalska to raczej mało znany suplement, który można zaliczyć do grona adaptogenów. Wpływa ona korzystnie na zdrowie, m.in. zmniejszając ryzyko chorób sercowo naczyniowych, poprawiając pracę mózgu i funkcje kognitywne, a być może także aktywując geny długowieczności. Z tego artykułu dowiesz się czym jest korzeń tarczycy bajkalskiej, jakie ma on właściwości, oraz jak wybrać dobry suplement z tym składnikiem.
Co to jest tarczyca bajkalska?
Tarczyca bajkalska, nazywana także jarmułką (ze względu na charakterystyczny wygląd swoich liści), lub też Scutellaria baicalensis, to bylina pochodząca z rodziny jasnowatych (Lamiaceae). Suszony korzeń tarczycy bajkalskiej używany był w tradycyjnej medycynie chińskiej (TCM) od ponad 2,000 lat. Napar bądź nalewka z korzenia znana jest jako Huang-Qin, co oznacza „złote ziele”. Tradycyjnie była ona stosowana w celu poprawy zdrowia układu sercowo-naczyniowego, problemów z krwawieniem, ale także dbania o zdrowie mózgu i w celach neuroprotekcyjnych.
Głównym składnikiem aktywnym tarczycy bajkalskiej jest bajkalina, oprócz tego zawiera ona także flawonoidy, wogoniny czy baiceliny. Co ciekawe mogą być one przekształcone do bajkainy przy pomocy naszych bakterii jelitowych. Najwięcej składników aktywnych znajduje się w korzeniu. Zawiera ona także trochę aminokwasów, kwasów tłuszczowych, składników mineralnych i steroli, jednak przy standardowych dawka suplementacji – są to znikome dawki.
Tarczyca bajkalska – działanie, czyli trochę teorii
Składniki aktywne tarczycy bajkalskiej w pewnym stopniu przekraczają barierę krew-mózg, dlatego ma ona realny wpływ na poprawę funkcji kognitywnych. Działa ona także neuroprotekcyjnie oraz wspiera neurogenezę.
Aktywuje ona także kinazę AMP, związaną z długowiecznością i deficytem kalorycznym. Ekstrakt z korzenia tarczycy bajkalskiej dzięki temu działaniu może wpływać korzystnie na lipidogram, ale także na długowieczność. Wspiera także regulację glikemii (poziomu glukozy we krwi) i ogólnie ma korzystne działanie w przypadku zespołu metabolicznego.
Tarczyca bajkalska jest też delikatnym agonistą receptorów GABA, dzięki czemu ma lekkie działanie uspokajające (GABA to główny neurotransmiter odpowiedzialny za relaks, wyciszenie, uspokojenie). Ma ona także subtelny wpływ na działanie dopaminy, dzięki czemu może także poprawiać skupienie. Ogólnie rzecz biorąc działa ona uspokajająco, z lekkim wsparciem działania pamięci.
Działa ona także przeciwzapalnie, także na mózg.
W niewielkim stopniu hamuje ona wydzielanie histaminy, jednak potencjalne działanie przeciwalergiczne jest znikome.
Tarczyca bajkalska właściwości i zastosowanie
Teraz, gdy już przeszliśmy przez teorię związaną z zastosowaniem tarczycy bajkalskiej, czas przejść do praktyki, czyli korzyści, jakie możemy odnieść z jej stosowania.
Jednym z najbardziej znanych zastosowań bajkaliny jest działanie przeciwnowotworowe. I rzeczywiście w badaniach na ludziach wykazano, że może wspierać działanie układu odpornościowego, czy też innych terapii stosowanych w nowotworach. Jednak w przypadku chorób chronicznych w żadnym wypadku nie polecamy stosowania niczego na własną rękę.
Składniki aktywne z tarczycy bajkalskiej, a konkretnie flawonoidy mogą wspierać zdrowie stawów w chorobie zwyrodnieniowej. Trzeba jednak nadmienić, że lek, który zawierał flawonoidy z tarczycy bajkalskiej, oraz katechiny z akacji katechu, powodował uszkodzenie wątroby. Dokładny skład leku zastrzeżony, nie wiadomo więc co dokładnie i w jakich dawkach się z nim znajdowało, jednak nie można wykluczyć, że jakieś składniki aktywne z tarczycy bajkalskiej powodowały te skutki uboczne. Co ciekawe w badaniach na zwierzętach wykazano korzystny wpływ bajkaliny na zdrowie wątroby i jej detoksykacje, oraz obniżenie poziomu enzymów wątrobowych.
Ciekawe jest także korzystne działanie na zdrowie dziąseł oraz gromadzenie osadu na zębach, jednak w badaniu wykorzystywano pastę do zębów, zawierającą tarczycę bajkalską. Trudno przenieść te efekty na standardową suplementację.
Tak naprawdę te powyższe zastosowania to jedyne, które zostały potwierdzone badaniami na ludziach. Ogólnie tarczyca bajkalska jest słabo przebadanym suplementem. Ma bardzo duży potencjał pod względem poprawy zdrowia i być może nawet wpływu na długowieczność, co dla nas, biohackerów, ma kluczowe znaczenie, jednak bardzo przydałaby się większa ilość badań naukowych na ludziach, gdzie potencjalne korzyści zdrowotne zostały udokumentowane. Badania przeze mnie opisane przeważnie wykonywane były na bardzo małej grupie ludzi. Dlatego też trudno mówić o szerszych właściwościach leczniczych tarczycy bajkalskiej.
Poniżej opiszę jeszcze badania przeprowadzone na zwierzętach i wyizolowanych komórkach, jednak nie można tych działań bezpośrednio przenosić na ludzi. Warto jeszcze wspomnieć, że wiele osób odczuwa korzyści opisane poniżej, przy stosowaniu suplementów zawierających bajkalinę.
Tak jak wspomniałem wcześniej, tarczyca bajkalska wspiera pracę układu odpornościowego. Dlatego też ma duży potencjał pod względem walki z różnego rodzaju infekcjami, w szczególności wirusowymi. Jednak prawie wszystkie badania nad tym aspektem zostały przeprowadzone na wyizolowanych komórkach (in vitro), co jest tak naprawdę najbardziej wstępnym i teoretycznym badaniem nad potencjalnym wykorzystaniem danych substancji aktywnych. Ekstrakty z tarczycy bajkalskiej badano na komórkach wirusa HIV, drożdżycy, bakterii E. Coli, helicobacter pylori czy salmonelli. Jedno badanie na myszach wykazało korzystny wpływ w przypadku wirusowego zapalenia wątroby typu C. Co ciekawe dosyć popularne jest stosowanie ekstraktów z tarczycy bajkalskiej w przypadku boreliozy, jednak obecnie nie ma żadnych badań wykazujących takie zastosowanie.
Na co jeszcze przebadana została tarczyca bajkalska w badaniach na zwierzętach i wyizolowanych komórkach?
Wspominałem już o wpływie bajkaliny na aktywacje kinazy AMP, oraz związanych z tym efektach pod względem metabolizmu energetycznego. Na myszach wykazano szerokie, korzystne działanie dla regulacji poziomu glukozy we krwi, obniżania także poziomu insuliny, trójglicerydów oraz cholesterolu. Kinaza AMP aktywowana jest m. in. Poprzez deficyt kaloryczny, posty, czy trening fizyczny, dlatego też jej modulacja jest dla nas bardzo korzystna.
Oprócz tego wykazano korzystny wpływ ekstraktu z korzenia tarczycy bajkalskiej na pracę mózgu, poprawę pamięci, działanie uspokajające i wspierające neurogenezę (wzrost nowych komórek nerwowych). To zastosowanie jest dla nas bardzo interesujące, jednak przebadane jedynie na myszach i wyizolowanych komórkach.
Bardzo często wspomina się także o wpływie tarczycy bajkalskiej na różne hormony. Poprzez swoją nazwę może być ona kojarzona ze wsparciem działania tarczycy, jednak takie działanie nie zostało w żaden sposób potwierdzone. A więc tarczyca bajkalska prawdopodobnie nie sprawdzi się w niedoczynności tarczycy, czy też chorobie Hashimoto. Tarczyca bajkalska prawdopodobnie nie podnosi też poziomu testosteronu u mężczyzn. Jedyny wpływ, jaki udokumentowana pod względem gospodarki hormonalnej, to hamowanie działanie DHT, czyli dihydrotestosteronu na komórki, co może mieć potencjalny wpływ na hamowanie wypadania włosów (DHT, a w szczególności wysoka wrażliwość receptorów na ten hormon to jeden z bardzo istotnych czynników łysienia androgenowego). Jednak przypominam, że badanie to zostało wykonane na wyizolowanych komórkach, więc ciężko przenosić je na żywy organizm, a tym bardziej na ludzi. Związek z działaniem DHT mógłby także sugerować korzystny wpływ na zdrowie prostaty, co przebadano na myszach. I rzeczywiście tarczyca bajkalska hamowała wzrost powiększonej prostaty.
Jak stosować tarczycę bajkalską – dawkowanie
Stosowanie bajkaliny zostało słabo przebadane, o czym wspominałem już kilkukrotnie. Dlatego też nie ma obecnie dokładnych zaleceń, jakie dawki należy stosować, oraz na jaki ekstrakt należy zwrócić uwagę. Jednak w przypadku suchego korzenia te dawki są dosyć spore – około 5-15g (widać tutaj także spory zakres dawek). Jednak, jak zawsze, polecamy stosować ekstrakt standaryzowany na zawartość bajkaliny (składnika aktywnego). Na naszym rynku możemy znaleźć ekstrakty o standaryzacji powyżej 80%. W przypadku takich ekstraktów dawka rzędu 1-2g dziennie będzie wystarczająco.
Kolejne pytanie to jak długo stosować tarczycę bajkalską. Tak naprawdę na to pytanie jest jeszcze ciężej odpowiedzieć, ponieważ nie ma długofalowych badań nad jej zastosowaniem. Te, które przeprowadzono, trwały przeważnie kilka tygodni. Dlatego też dla bezpieczeństwa nie polecam stosować jej dłużej niż 8 tygodni.
Tarczyca bajkalska a koronawirus
Bardzo wstępne badania nad zastosowaniem dodatkowych terapii ziołowych w przypadku wirusa SARS-CoV-2 wykazały, że mogą one wspierać standardową terapię i działanie układu odpornościowego. Jednak w badaniach stosowano mieszankę naprawdę wielu ziół, a tarczyca bajkalska była tylko jednym z nich. Nie można obecnie stwierdzić, by miała ona korzystne zastosowanie w przypadku COVIDa.
Tarczyca bajkalska – skutki uboczne
Tutaj ponownie brakuje nam szerszych danych nad stosowaniem tarczycy bajkalskiej, w szczególności w pojedynkę i przez dłuższy czas. Badania, które wykazały negatywny wpływ bajkaliny na wątrobę wykorzystywały ekstrakty z innych ziół. W badaniach nad samą tarczycą nie wykazano większych skutków ubocznych. W jednym z badań efektem stosowania mieszanki ziół, wśród których była tarczyca bajkalska, obniżenie poziomu płytek krwi (trombocytów), jednak nie wiadomo, który ze składników spowodował ten efekt. Obecnie wiemy bardzo niewiele na temat potencjalnych skutków ubocznych stosowania tarczycy bajkalskiej.
Tarczyca bajkalska – przeciwwskazania do stosowania
Ze względu na brak szerszych badań odradzamy jej stosowanie w przypadku chorób chronicznych, stosowania leków, w ciąży, podczas karmienia piersią, czy też u dzieci.
Tarczyca bajkalska – opinie użytkowników
Tarczyca bajkalska nie jest mocno przebadana, jednak wiele osób chwali sobie jej stosowanie. Może ona poprawiać reakcję na stres, pracę mózgu, czy odporność. Jej działanie jest raczej subtelne, ale często odczuwane.
Cena tarczycy bajkalskiej jest raczej standardowa w porównaniu do innych adaptogenów, jest ona też szeroko dostępna, dlatego cieszy się dosyć sporą popularnością.
Źródła:
- Zuo F, Zhou ZM, Yan MZ, et al. Metabolism of constituents in Huangqin-Tang, a prescription in traditional Chinese medicine, by human intestinal flora. Biol Pharm Bull. 2002;25(5):558-563.
- Saif MW, Lansigan F, Ruta S, et al. Phase I study of the botanical formulation PHY906 with capecitabine in advanced pancreatic and other gastrointestinal malignancies. Phytomedicine. 2010;17(3-4):161-169.
- Arweiler NB, Pergola G, Kuenz J, Hellwig E, Sculean A, Auschill TM. Clinical and antibacterial effect of an anti-inflammatory toothpaste formulation with Scutellaria baicalensis extract on experimental gingivitis. Clin Oral Investig. 2011;15(6):909-913.
- Arjmandi BH, Ormsbee LT, Elam ML, et al. A combination of scutellaria baicalensis and acacia catechu extracts for short-term symptomatic relief of joint discomfort associated with osteoarthritis of the knee. Journal of Medicinal Food. 2014;17(6):707-713.
- Ji S, Li R, Wang Q, et al. Anti-H1N1 virus, cytotoxic and Nrf2 activation activities of chemical constituents from Scutellaria baicalensis. J Ethnopharmacol. 2015;176:475-484.
- Kim AR, Kim SN, Jung IK, Kim HH, Park YH, Park WS. The inhibitory effect of Scutellaria baicalensis extract and its active compound, baicalin, on the translocation of the androgen receptor with implications for preventing androgenetic alopecia. Planta Med. 2014;80(2-3):153-158.
- Song KH, Lee SH, Kim BY, Park AY, Kim JY. Extracts of Scutellaria baicalensis reduced body weight and blood triglyceride in db/db Mice. Phytother Res. 2013;27(2):244-250.
- Xiong X, Wang P, Su K, Cho WC, Xing Y. Chinese herbal medicine for coronavirus disease 2019: A systematic review and meta-analysis. Pharmacological Research. 2020;160:105056.